Phát triển đô thị thông minh cần gắn kết chặt chẽ với quá trình chuyển đổi số tại địa phương

Chủ tịch UBND Hà Nội Trần Sỹ Thanh và Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Huy Dũng đã tham dự và phát biểu chỉ đạo Hội nghị. Tham dự còn có hơn 80 diễn giả, chuyên gia, cùng hơn 1.000 đại biểu là các lãnh đạo, nhà quản lý đến từ 11 nền kinh tế, Bộ và cơ quan ngang Bộ; 15 sở, ban, ngành của 18 tỉnh, thành phố trên cả nước và các doanh nghiệp công nghệ, doanh nghiệp ứng dụng, chuyên gia, viện nghiên cứu, các cơ quan thông tấn, báo chí trong nước và quốc tế.

Đô thị thông minh là một phương thức phát triển và vận hành đô thị hiện đại dựa trên công nghệ số

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Huy Dũng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của phát triển đô thị thông minh và đưa ra một số định hướng triển khai đô thị thông minh hiệu quả, bền vững.

Thứ trưởng Nguyễn Huy Dũng phát biểu tại Hội nghị

Theo Thứ trưởng, đô thị thông minh là một quá trình liên tục và lâu dài, cần tầm nhìn dài hạn, toàn diện và một cách tiếp cận tổng thể, không chỉ tập trung vào khía cạnh công nghệ. Đô thị thông minh chính là chuyển đổi số trong phạm vi, quy mô của đô thị nhưng tập trung vào giải quyết các vấn đề, bài toán lớn của đô thị. Đô thị thông minh cũng là một phương thức phát triển và vận hành đô thị hiện đại dựa trên công nghệ số, không phải một tập hợp rời rạc các hệ thống, ứng dụng của các cơ quan chuyên môn.

Phát triển đô thị thông minh cần gắn kết chặt chẽ với quá trình chuyển đổi số tại địa phương, lấy người dân làm trung tâm, người dân vừa là đối tượng phục vụ, vừa là chủ thể tham gia các hoạt động.

Ông Trương Gia Bình - Chủ tịch Hội đồng Sáng lập VINASA

Đặc biệt, Thứ trưởng nhấn mạnh vai trò quan trọng của hạ tầng thông tin đô thị, hạ tầng số, nhất là hạ tầng dữ liệu. Đây là hạ tầng thiết yếu của đô thị, là nền tảng để thông minh hóa các hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng kinh tế - xã hội khác. Một hạ tầng thông tin mạnh, một hạ tầng dữ liệu tốt, thống nhất, an toàn là nền tảng để xây dựng chính quyền số, kinh tế số và xã hội số trong không gian đô thị thông minh.

Thứ trưởng cho biết, Bộ TT&TT đã có các báo cáo đánh giá sơ kết, tổng kết về hoạt động triển khai đô thị thông minh tại Việt Nam. Cụ thể, Bộ đã có báo cáo chuyên đề 2333 vào tháng 6/2023 để đánh giá 3 năm triển khai đề án đô thị thông minh, trong đó chỉ ra những tồn tại, hạn chế, nêu ra các bài học kinh nghiệm, những mô hình thành công và những khuyến nghị các bộ, ngành, địa phương cần lưu ý để triển khai đô thị thông minh hiệu quả trong thời gian tới.

Chủ tịch Thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh

Trong quý I/2024, Bộ TT&TT sẽ phối hợp với Bộ Xây dựng để cập nhật và ban hành mới bộ tiêu chí về đô thị thông minh bền vững Việt Nam, với mục tiêu xây dựng một hướng dẫn chung về việc xây dựng, phát triển và đánh giá mức độ trưởng thành của đô thị thông minh, tạo sự thống nhất về nhận thức chung trên cả nước về phát triển đô thị thông minh.

Tình hình phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam

Sau 5 năm triển khai Quyết định số 950/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phát triển đô thị thông minh bền vững Việt Nam giai đoạn 2018 - 2025 và định hướng đến năm 2030, Việt Nam đã có 48/63 tỉnh, thành phố đang triển khai đề án phát triển đô thị thông minh, hơn 40 địa phương đã triển khai IOC cấp tỉnh và gần 100 IOC cấp huyện. Các đô thị hiện tại triển khai phát triển hệ thống IOC và các tiện ích đô thị thông minh, dịch vụ thông minh, tập trung chủ yếu vào lĩnh vực giao thông (giám sát trật tự, an toàn giao thông), y tế thông minh, giáo dục thông minh, phát triển các ứng dụng cảnh báo.

Ông Trương Gia Bình, Chủ tịch Hội đồng Sáng lập VINASA cho biết: “Các doanh nghiệp công nghiệp cũng nỗ lực hết mình đồng hành với các tỉnh, thành phố trong định hướng, quy hoạch và xây dựng Smart City. Các doanh nghiệp như Viettel, VNPT đã hợp tác với 45 tỉnh, xây dựng 36 IOC cấp tỉnh, 45 IOC cấp huyện. Viettel đã khai trương IOC cho hơn 30 địa phương. FPT cũng đang nỗ lực tư vấn cho các thành phố đưa tính thông minh và hạt nhân AI vào trong quy hoạch, phát triển đô thị. Các doanh nghiệp công nghệ khác đã và đang sáng tạo, đưa những giải pháp tiên tiến nhất, hiệu quả nhất như AI, IoT, Bản đồ số 3D… giúp thông minh hóa công tác quản lý, điều hành các sở, ngành, các khu đô thị, các khu công nghiệp trên cả nước và đang hướng tới các bài toán quản trị, khai thác dữ liệu số. Tuy nhiên, xây dựng đô thị thông minh tại Việt Nam gặp rất nhiều thách thức. Thách thức lớn nhất là hành lang pháp lý thiếu rõ ràng, chưa thuận lợi cho hợp tác công tư, đặc biệt các thủ tục liên quan đến đầu tư, đấu thầu, thuê dịch vụ công nghệ thông tin (CNTT). Thêm vào đó, các đô thị chưa chú trọng quy hoạch thông minh, thông minh hóa các hạ tầng cơ bản, thiết yếu.”

Hà Nội – Giải bài toán xây dựng thành phố thông minh để phát triển kinh tế - xã hội xứng tầm Thủ đô

Với dân số 8,4% (đứng thứ 2 cả nước), Thủ đô Hà Nội có tổng sản phẩm nội địa (GRDP) năm 2022 tăng 8,89%; Tổng thu ngân sách 9 tháng/2023 đạt 305.300 tỷ đồng, tăng 24,6% so với cùng kỳ năm 2022.  Công cuộc xây dựng thành phố thông minh cho Hà Nội bước đầu đã có những cơ chế, chính sách cụ thể làm nền tảng: Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 02/9/2019 của Bộ Chính trị; Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày 24/01/2022 của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 05/5/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Đặc biệt Nghị quyết số 18-NQ/TU ngày 30/12/2022 của Thành ủy về chuyển đổi số, xây dựng thành phố Hà Nội thông minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Hà Nội cũng đang là địa phương có nhiều khu đô thị được quy hoạch thông minh nhất cả nước, với 03 khu: Vinhome Ocean Park, Vinhome Smart City, và mới đây nhất là Thành phố thông minh Bắc Hà Nội.

Hà Nội đang chịu áp lực lớn giải bài toán xây dựng thành phố thông minh để phát triển kinh tế - xã hội xứng tầm Thủ đô. Trong khi Thành phố phải đối mặt với những thách thức không nhỏ như: dân số đông, gia tăng cơ học một cách nhanh chóng; Những vấn đề bất cập do hạ tầng giao thông chưa kịp phát triển để đáp ứng tốc độ đô thị hóa; Ô nhiễm môi trường và các vấn đề liên quan đến cấp/thoát nước, xử lý ngập nước…

Theo báo cáo từ Sở Thông tin và Truyền thông, Hà Nội đang cần giải quyết rất nhiều bài toán liên quan đến dữ liệu số: Dữ liệu thì vừa thiếu, vừa thừa; khai thác dữ liệu khó khăn, chưa có chuẩn kết nối, độ chính xác chưa cao, mô hình thông tin, chiến lược dữ liệu cũng cần được chú trọng đầu tư bài bản hơn. Đây chính là nhiệm vụ cấp thiết trong thời gian tới, trước khi triển khai các giải pháp về phân tích, hỗ trợ quản lý điều hành và xa hơn là khai thác dữ liệu để tạo ra những giá trị kinh tế xã hội mới.

Chủ tịch Thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh kỳ vọng: Đối với Hà Nội, Thành phố lựa chọn cách tiếp cận “Xây dựng thành phố thông minh” bền vững, hành động thực chất vì lợi ích chung trước mắt và vì trách nhiệm mang lại sự lựa chọn tốt nhất cho tương lai. Đặc tính “bền vững” của Thành phố sẽ được thể hiện thông qua những lựa chọn “thông minh”, giải pháp “thông minh”, công nghệ “thông minh”. Trước những biến chuyển không ngừng của khoa học, công nghệ, đặc biệt là các ứng dụng công nghệ số và công nghệ khai phá dữ liệu ngày càng hiện diện sâu rộng trong mọi mặt đời sống, khả năng phân tích và khai thác dữ liệu ngày càng cao.

Chủ tịch Thành phố Hà Nội hy vọng nội dung Hội nghị với phiên khai mạc có chủ đề “Khai thác dữ liệu – Xây dựng thành phố thông minh, phát triển bền vững”, với các khuyến nghị, kinh nghiệm, bài học thực tiễn được chia sẻ, trình bày trong Hội nghị sẽ vô cùng hữu ích đối với Thành phố Hà Nội trong việc lựa chọn và tận dụng các cơ hội để hiện thực hóa mục tiêu xây dựng Thủ đô xanh, an toàn, phát triển nhanh, bao trùm, bền vững; các tỉnh, thành phố, các nhà quản lý, các chuyên gia, các doanh nghiệp tham dự cũng sẽ có thêm góc nhìn mới trong xây dựng thành phố thông minh.

*Tại Hội nghị, nhiều kinh nghiệm hợp tác khai thác dữ liệu số, cơ chế thực thi của các đô thị như Jakata – Indonesia, Huế, Đà Nẵng, cũng như từ các đơn vị tư vấn triển khai như: Viettel, VNPT, FPT... đã được chia sẻ. Rất nhiều các nền tảng, giải pháp thông minh đã được các chuyên gia, lãnh đạo trong nước và quốc tế giới thiệu tại hội nghị như: nền tảng Cloud, giải pháp 5G, sản phẩm IoT, trợ lý ảo, AI trong y tế, giao thông, di chuyển thông minh đã được giới thiệu.

Bên lề Hội nghị còn có các không gian và hoạt động sôi động khác như: Triển lãm các thành tựu và giải pháp chuyển đổi số, xây dựng đô thị thông minh của doanh nghiệp, tổ chức; Các hoạt động kết nối hợp tác, tư vấn triển khai thành phố thông minh… Trong ngày thứ 2 của Hội nghị, những xu hướng phát triển Smart City nổi bật tại Việt Nam sẽ được Ban Tổ chức tổng hợp và công bố cùng Lễ Công bố và Vinh danh Giải thưởng Thành phố thông minh Việt Nam 2023./.